Başta İran ve ABD arasındaki artan gerilim ve Libya’nın Türkiye ile yaptığı deniz sınırları anlaşması konusu gibi birçok konu dünya gündeminde sık sık karşımıza çıkıyor. Fikir ve düşünce zıtlıklarının önemli örneklerine dünyada olduğu gibi ülkemizde de rastlıyoruz. Çeşitli görüş ayrılıklarına sebep olan gündem konularından bir tanesi de Kanal İstanbul Projesi.

Yıllara göre Limanlara Uğrayan Gemi Sayısı
Projenin hayata geçirilmesiyle birlikte boğazlarda oluşan deniz trafiğinin kontrollü olarak azaltılması planlanıyor. Kanal İstanbul’un bu amacı ne kadar karşılayacağını görebilmek amacıyla ülkemiz limanlarına uğrayan gemi sayılarını inceledik. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın paylaştığı verilerden yararlanarak hazırladığımız grafikte yıllara göre boğazlarımızı kullanarak Türkiye limanlarına gelen gemi sayılarını görebilirsiniz.
İstanbul Boğazı – Çanakkale Boğazı Karşılaştırması
Ülkemizdeki önemli boğazlar arasında bulunan Çanakkale Boğazı’nın ve İstanbul Boğazı’nın gemi trafiğini karşılaştırdığımızda her iki boğazın da trafiğinin yıllara göre azaldığını görebiliyoruz. Dahası, 2015 yılından itibaren Çanakkale Boğazı’nı kullanan gemi sayısının İstanbul Boğazı’nı kullanan gemi sayısını geçtiğini görebiliyoruz. Bu grafikten de anlayabileceğimiz üzere İstanbul Boğazı’nda oluşan gemi trafiği yıllara göre azalış gösteriyor.
Yıllara göre Limanlara Taşınan Yük Miktarı
Son yıllarda boğazlarımızdan geçerek limanlarımıza taşınan yük miktarının artması da Kanal İstanbul Projesi’nin çözüm sunacağı problemler arasında bulunuyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Twitter hesabında paylaştığı görselde boğazlarda taşınan toplam yükün artış gösterdiği belirtiliyor.
Yıllara göre boğazlardan taşınan yük miktarını incelediğimizde 2018 yılına kadar taşınan yük miktarının arttığını görebiliyoruz. Boğazları kullanarak limanlarımıza gelen gemi sayısının azaldığını da hesaba katarsak gemilerin daha çok yük taşımaya başladığını varsayabiliriz.
Yıllara göre Kruvaziyer Gemi ve Yolcu Sayıları
Analizimize bir başka boyut katmak için boğazlarımızı kullanan kruvaziyer (cruise) gemilerini ve yolcu gemilerini inceledik. Aşağıdaki iki grafikte Türkiye boğazlarından geçen yolcu gemisi sayısını ve yolcu sayısını yıllara göre inceleyebilirsiniz.
Yıllara göre Kruvaziyer Gemi Sayısı
Yıllara göre Yolcu Sayısı
Öncelikle iki grafiğin birbirine çok yakın olduğunu, dolayısıyla gemilerdeki ortalama yolcu sayısının değişmediğini söyleyebiliriz. Bununla birlikte 2016 yılından itibaren gemi ve yolcu sayılarında keskin bir düşüş yaşandığını görüyoruz. Bu düşüşün ülkemizde yaşanan terör olayları ve ülkemizin bulunduğu ekonomik durum sebebiyle yaşandığını düşünebiliriz.
Kanal İstanbul Projesinin Maliyeti Ne Kadar Olacak?
Yazımızın başında belirttiğimiz üzere Kanal İstanbul Projesi 2011 yılında tanıtıldı. Tanıtıldığı zamanda 19 milyar TL maliyeti olacağı belirtilen projenin daha sonra 60 milyar TL’ye mal olacağı belirtildi. Son olarak yayımlanan ÇED raporuna göre projenin maliyeti gelecek dönemlerde artmaması durumunda 75 milyar TL olacak.