Türkiye’de İnşaat Sektörü ve İnşaat Sektörünün Konumu

Ekonomik ve politik açıdan güçlü olan ülkelerde inşaat sektörü ülke ekonomilerinin önemli parçalarından bir tanesidir. Konut amaçlı olan, endüstriyel amaca hizmet eden, kültürel aktiviteler için kullanılan her binanın temelinin bir inşaat projesi olarak atıldığını düşünürsek inşaat sektörünün önemini bir kere daha vurgulamış oluruz. Ancak inşaat proje sayısının gerekenden çok daha fazla olduğu durumlarda devletimizin yapabileceği her türlü yatırım kısıtlanmış oluyor. Sonuç olarak yatırım yapmak için ayırılan belirli bir fon bulunuyor ve bu fondan harcanan miktar gereksiz yere kullanılırsa bir başka sektöre yapılabilecek olan yatırım miktarı azalmış oluyor.

Bu yazımızda ülkemizde inşaat sektörünün konumunu analitik bir çerçeveden incelemeye çalışacağız. Türkiye’de inşaat sektörü ile ilgili çeşitli endeks değerlerinin yıllara göre değişimini inceleme fırsatı elde edeceğiz.

Türkiye’de Yıllara göre İnşaat Maliyet Endeksi Değerleri

Bina türlerine göre oluşturduğumuz grafikte ülkemizde inşaat maliyet endeksinin yıllara göre değişimini inceleyebilirsiniz. Görüldüğü üzere bir inşaat projesinin ortalama maliyeti 2015 yılından günümüze neredeyse iki kat artmış. 2018 yılından sonra yaşanan önemli artışı Türk Lirası’nın yaşadığı değer kaybıyla açıklamak mümkün. Aynı zamanda ikamet amaçlı olan ve olmayan bina inşaatlarında maliyet farkı pek bulunmadığını da belirtelim.

Türkiye’de Yıllara göre İnşaat Üretim Endeksi Değerleri

Türkiye’de 2005 – 2016 arası inşaat üretim endeksi değerlerini incelediğimizde 2008 finansal krizinde yaşanan düşüşten sonra inşaat üretiminin hızla arttığını görüyoruz. Öyle ki 2016 yılındaki inşaat üretim miktarı 2010’a göre %30 oranında artış göstermiş.

Ülkelerin Altyapı Kaliteleri Karşılaştırması

Bir inşaatın ne kadar kaliteli ve güvenilir olduğu hakkında bilgi edinmek için yapılan altyapı çalışmalarını incelemek mantıklı olabilir. Bu sebeple ülkemizin altyapı kalitesini çeşitli ülkelerle kıyasladık. Aşağıdaki tabloda incelediğimiz ülkelerin altyapı kalitesi endeks değerlerini görebilirsiniz. Grafikten de anlayabileceğimiz gibi Türkiye’nin altyapı kalitesi 74,3 puan ile karşılaştırılan ülkelere göre bir hayli düşük kalıyor. Karşılaştırılan ülkeler arasında 95,4 puan ile Singapur’un altyapı kalitesinin en yüksek olduğunu, çok şiddetli depremleri can kaybı olmadan atlatan Japonya’nın 93,2 ile ikinci sırada olduğunu belirtelim.

Türkiye’de Yıllara göre İnşaat Sektörü Güven Endeksi

İnşaat sektörünün maliyet ve üretim endeks değerlerini inceledikten ve ülkemizin altyapı kalitesini çeşitli ülkelerle kıyasladıktan sonra Türkiye’de inşaat sektörüne duyulan güven endeksi değerlerini inceledik. Aşağıdaki tabloda inşaat sektörü güven endeksinin yıllara göre değişimini görebilirsiniz. Endeks değerlerine göre duyulan güven 2011 yılından bu yana düşüş göstermiş. Özellikle 2018 -2019 yılları arasında sert bir düşüş yaşanmış.

İnşaat üretiminin ve inşaat maliyetlerinin beraber arttığı durumlarda binaların kalitesinin düştüğünü tahmin edebiliriz. Zira maliyetlerin arttığı bir piyasada daha fazla inşaat üretimi yapabilmek için kullanılan malzemelerin ve hammaddelerin daha ucuz olması gerekmektedir. Böylelikle inşaat üretim kalitesindeki düşüş, inşaat sektörüne olan güveni zayıflatır.

Türkiye’de Yıllara göre İnşaat Sektörü İzin Sayısı

Son grafiğimizde yıllara göre verilen konut inşaatı ve endüstriyel inşaat izinlerini inceledik. Grafiğimizde yeşil çizgi konut inşaatı izin sayılarını, mavi çizgi ise endüstriyel inşaat izin sayılarını gösteriyor. İzin sayılarının yıllara göre değişimini incelerken grafiğin sol tarafında bulunan ölçekten konut inşaatı izin sayılarını görebilirsiniz. Sağ tarafta bulunan ölçekten ise endüstriyel inşaat izin sayılarını görebilirsiniz. İncelediğimiz verilere göre son yıllarda konut inşaatı proje sayısı hızla artış gösterirken ekonomiye katkıda bulunması beklenen endüstriyel inşaat çalışmaları azalmış.

Türkiye’de Hasılatı en Yüksek 10 İnşaat Şirketi, 2016

Yazımızı sonlandırmadan önce Türkiye’de 2016 yılında geliri en yüksek 10 inşaat şirketini derledik. Aşağıdaki tabloda 2016 yılında en çok gelir etmiş inşaat şirketlerini detaylıca inceleyebilirsiniz. Tablodaki verilere göre en fazla hasılat elde eden şirket yaklaşık 3,9 milyar dolar ile Rönesans İnşaat olmuş. Polimeks İnşaat 2,92 milyar dolar ile ikinci, Alarko Grup ise 2,73 milyar dolar ile üçüncü sırada yer bulmuş. Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve Gayrettepe – İstanbul Havalimanı metro projelerinden sorumlu olan Cengiz İnşaat ise 2016 yılını 1,37 milyar dolar gelir ile kapatmış.

Bu yazımızda ülkemizde inşaat sektörünü detaylı bir biçimde ele aldık. Türkiye’de bir inşaat projesinin yıllara göre maliyetini değerlendirdik, inşaat sektörüne duyulan güvenin yıllara göre değişimini inceledik. İnşaat sektörü ile doğrudan ilişkili olan altyapı kalitesini çeşitli ülkeler arasında kıyasladık. Son olarak yıllara göre çıkan inşaat izin sayılarını inceledik ve en çok gelir elde eden 10 inşaat şirketini inceledik.

Ülkemizde inşaat sektörünün konumunu istatistiksel ve analitik bir açıdan inceledikten sonra inşaat sektörüne duyulan güvenin artması için gerekli koşulların sağlanması gerektiğini düşünüyoruz. İnşaat sektörü bir ülke ekonomisinin önemli parçalarından bir tanesidir, bu sebeple inşaat sektörüne yapılan yatırımların daha etkin bir biçimde kullanılması gerekiyor.